Cevat Çapan

Biographie

Cevat Çapan est né en 1933 à Darica.

Après sa primaire, il entre au Collège Robert, un établissement scolaire réputé d’Istanbul qui donne un enseignement anglophone de qualité. Il termine par la suite ses études supérieures dans le Département de littérature anglaise de l’Université de Cambridge en Angleterre en 1956. Il travaille une année pour la section turque de BBC à Londres. Il commence à travailler en 1960, en tant qu’assistant, dans la section de Langue et de Littérature anglaise du département de Littérature à l’Université d’Istanbul. Il y deviendra Maître de conférences puis obtiendra le statut de Professeur. En 1980, il passe à la section théâtre de l’Académie des Beaux Arts ( aujourd’hui université Mimar Sinan). Il anime des cours dans les universités prestigieuses d’Istanbul, comme Marmara, Anadolu, Bogaziçi. Avec une bourse du programme Fullbright, il mène des recherches à l’Université de New York sur le théâtre et la poésie américaine, il y donne également des cours de littérature anglaise.
De 1980 à 1996, il travaille dans la section théâtre de l’Université Mimar Sinan. Ensuite, jusqu’en 2012, il enseigne à l’Université Yeditepe.
Son premier poème est publié dans la revue Varlik (la plus ancienne et réputée des revues poétiques turques existantes) en 1952. Ensuite plusieurs des ses poèmes sont publiés dans diverses revues ainsi que ses traductions de poésie qui se font remarquées.

Çapan publie son premier recueil en 1985 à l’âge de 52 ans. Intitulé Don Guvercin Don, son recueil obtient l’année suivante en 1986 le Prix Behçet Necatigil. S’ensuit la publication en 1989 du recueil Dogal Tarih puis en 1994 de Sevda Yaratan. Au total, le poète aura publié 6 recueils, le dernier datant de 2017, Son duraktan bir önce .
Il a traduit Seferis, Kavafis, Ritsos, Sappho, de très nombreux poètes anglophones comme Cummings, W.B. Yeats mais aussi Borges et Pessoa.
Il s’est vu remettre le prix Erdal Öz en 2017.

À la question : « pourquoi aimez-vous tant la poésie ? » Le poète répond : « car c’est la manière de dire les réalités dont on a besoin/nécessaires sous la forme la plus sobre mais la plus efficace et originale qui puisse exister. »

Sur la traduction : « la traduction est un travail qui a un côté technique mais ce n’est certainement pas un travail que l’on peut mener à bien avec la seule technicité. »

Il était très proche du poète Edip Cansever, un des poète du mouvement le Second Nouveau, lequel a voulu insuffler à la poésie turque une écriture moins lyrique, plus esthétisante dans les années 50.

Bibliographie:

Dön Güvercin Dön (1985)
Doğal Tarih (1989)
Sevda Yaratan (1994)
L’hiver est fini (1996)
Bana Düşlerini Anlat ( 2007 ) YKY
Şiir Çevir Denize At ( 2008) Cumhuriyet Kitapları
Ara Sıcak ( 2009 ) YKY
Su Sesi ( 2013 ) YKY
Son Duraktan Bir Önce (2017)

Prix:

1986 Behçet Necatigil Şiir Ödülü (Dön Güvercin Dön ile)
2008 Altın Portakal Şiir Ödülü (Bana Düşlerini Anlat)
2015 Mersin Kenti Edebiyat Ödülü
2016 Afife Jale Tiyatro Ödülleri Onur Ödülü
2017 Sedat Simavi Edebiyat Ödülü
2017 Erdal Öz Edebiyat Ödülü

Yaşamöyküsü

Cevat Çapan 18 Ocak 1933’te, Darıca’da doğdu.
Darıca İlkokulu’ndan sonra 1945’te girdiği Robert Kolej’i 1953’te bitirdi. Yükseköğrenimini İngiltere’de Cambridge Üniversitesi’nin İngiliz Edebiyatı Bölümü’nde, 1956 yılında tamamladı. Bir yıl Londra’da B.B.C.’nin Türkçe Bölümü’nde çalıştı.
1960’ta asistan olarak girdiği İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde 1968’de doçent, 1975’te profesör oldu. 1980’de Devlet Güzel Sanatlar Akademisi (bugün Mimar Sinan Üniversitesi) Tiyatro Bölümü’ne geçti. Değişik dönemlerde Boğaziçi, Anadolu, Marmara Üniversitelerinde ders verdi. 1978-1979’da Devlet Tiyatroları edebi kurul başkanlığı yaptı. 1981-1982 ders yılında Fulbright bursuyla New-York Üniversitesi’nde Amerikan şiiri ve tiyatrosu üzerine inceleme yaptı, aynı üniversitede İngiliz Edebiyatı dersleri verdi. 1980’den 1996’ya kadar Mimar Sinan Üniversitesi Tiyatro Bölümü’nde çalıştı. 1996-2012 yılları arasında Yeditepe Üniversitesi’nde ders verdi.

İlk şiiri 1952’de Varlık dergisinde yayımlandı. Daha sonra Yeditepe, Seçilmiş Hikâyeler Dergisi, Yücel dergilerinde şiirleri çıktı. 1959’da Pazar Postası’nda tiyatro eleştirileri yazdı. Radyo ve televizyon programları hazırladı. Dönem, Şiir Sanatı, Papirüs, Yeni Dergi, Milliyet Sanat ve Adam Sanat dergilerinde yayımladığı şiir çevirileriyle dikkati çekti.
1980’lerde şiir çalışmalarına yeniden ağırlık veren Çapan, Dön Güvercin Dön (1985) adlı ilk şiir kitabıyla 1986 Behçet Necatigil Şiir Ödülü’nü aldı. İkinci şiir kitabı Doğal Tarih 1989’da, üçüncüsü Sevda Yaratan 1994’te yayımlandı. Son yıllarda yazdığı şiirlerini Ne Güzel Yolculuktu Aklımdan Çıkmaz (2001), Ara Sıcak (2009) ve Su Sesi (2013)’nde biraraya getirdi.

2017 Erdal Öz ödülü sahibi.

Neden o kadar şiiri seviyorsunuz sorusuna, böyle cevaplıyor :
« çünkü söylenmesi gereken gerçekleri, yaşantıları en gösterisiz biçimde ama en etkili biçimde en özlü biçimde söyleme tarzı olduğu için ».

Çeviri konusunda : « çeviri yapmak teknik tarafı olan bir iş, ama bir tek teknik tarafıyla yapabilecek bir iş değil galiba.”

Orhan Veli ile tanıştı. Edip Cansever ile çok yakındı.

Kitaplar:

Ödüller:

kaynak: http://kitap.ykykultur.com.tr/cevirenler/cevat-capan